Araştırma ve Yayın Etiği

Akademik İletişim Araştırmaları Dergisi’nde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazar(lar)ın ve yazar(lar)ı destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazar(lar), okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Akademik İletişim Araştırmaları Dergisi; yayın başvuru, hakemlik süreçleri ve yayımlanma süreçlerinde yazar(lar)dan herhangi bir ücret talep etmemektedir. Akademik İletişim Araştırmaları Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen makaleler, en az iki hakem tarafından çift taraflı kör hakemlik değerlendirmesine (double-blind peer review) tabi tutulur. Makale Değerlendirme süreci ortalama 15-30 gündür. Ayrıca intihal tespitinde kullanılan iThenticate, Turnitin veya İntihal.Net programı aracılığıyla makalelerin daha önce yayımlanmamış olduğu ve intihal içermediği teyit edilir. Benzerlik oranı %15’i (kaynakça hariç) geçen makaleler yayım sürecine alınmaz. İntihal tespit edilen çalışmalar Akademik İletişim Araştırmaları Dergisi Editörlüğü tarafından reddedilir.

Akademik İletişim Araştırmaları Dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşların aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklenmektedir. Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır. Yayın Etiği Akış Şemalarını temel alır. Bu konudaki ayrıntılı bilgi için lütfen tıklayınız. https://publicationethics.org/guidance/Flowcharts

Yazarlar

  • Yazar(lar), başvuru süreci esnasında verdikleri her türlü bilginin doğruluğunu beyan ederler, yanıltıcı, yanlış ya da eksik beyanda bulunmazlar.
  • Gönderilen makalenin akademik alanlara katkı sunacak nitelikte olması yazar(lar)ın sorumluluğundadır.
  • Çalışmaların özgün olması ve araştırmaya dayalı olması gerekmektedir.
  • Makale aynı anda farklı dergilere gönderilmemelidir ve daha önce başka bir dergiye gönderilmiş olmamalıdır.
  • Makalede ismi yazılacak olan diğer yazar(lar)ın araştırmaya katkı sağladığından emin olunmalıdır. Makale sonunda araştırmacıların katkı oranı beyanı, varsa destek ve teşekkür beyanı, çatışma beyanına yer verilmelidir.
  • Akademik katkısı olmayan kişilerin ilave yazar olarak gösterilmesi veya katkı sırası gözetilmeksizin, unvan, yaş ve cinsiyet gibi bilimdışı ölçütlerle yazar sıralaması yapılması bilim etiğine aykırıdır.
  • Yazar(lar), yaptıkları araştırma ile ilgili herhangi bir kurumdan izin almaları gerekiyorsa araştırmaya başlamadan önce söz konusu kuruma gerekli bilgileri eksiksiz ve yanıltıcı olmayacak şekilde sağlamalı ve kurumun yazılı onayını almalıdır.
  • Başvuru yapıldıktan sonra yazarlık sırasında değişiklik, yazar ekleme-çıkarma gibi işlemler için dergiye talepte bulunulmamalıdır.
  • Yazar(lar), çalışmalarına ait verileri saklamakla yükümlüdürler. Eğer gerekirse Editörler Kurulu değerlendirme süreci kapsamında verileri yazarlardan talep edebilir.
  • Dergiye makale gönderen yazar(lar)ın derginin yayım ve yazım ilkelerini okuduğu ve kabul ettiği varsayılır ve yazarlar bu ilkelerde kendinden beklenenleri taahhüt etmiş sayılmaktadır.
  • Yazar(lar), “dilimleme”den kaçınmalıdır. Dilimleme, YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinde “Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak” olarak tanımlanmıştır.
  • Atıflar ve kaynakça gösterimi eksiksiz olmalıdır.
  • Yazarlar, Yükseköğretim Kurulu’nca da belirtilen Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ni dikkate almalıdır.

Hakemler

  • Hakemler dergide yayımlanacak makalenin akademik kalitesinin en temel tespit edicisi olduklarının bilinciyle davranmalı ve akademik kaliteyi arttırma sorumluluğuyla değerlendirme yapmalıdır.
  • Hakemler, yalnızca uygun bir değerlendirmeyi yapmak için gereken uzmanlığa sahip oldukları, kör hakemlik gizliliğine riayet edebilecekleri ve makaleye dair detayları her şekilde gizli tutabilecekleri makalelerin hakemliğini kabul etmelidirler.
  • Makale inceleme süreci sonrasında da incelenen makaleye dair herhangi bir bilgi hiçbir şekilde başkalarıyla paylaşılmamalıdır.
  • Hakemler, tarafsız ve nesnel bir yol izlemeli, yazar(lar)ın etnik kökeni, dini inancı, siyasi tutumu ve cinsiyet farklılığı değerlendirmenin yansızlığını etkilememelidir.
  • Hakemler, yalnızca makalelerin içeriğinin doğruluğunu ve akademik ölçütlere uygunluğunu değerlendirmelidir. Makalede ortaya konan düşüncelerin hakemin düşüncelerinden farklı olması değerlendirmeyi etkilememelidir.
  • Hakem raporları objektif ve ölçülü olmalıdır. Hakaret içeren, küçümseyici ve itham edici ifadelerden kesinlikle kaçınılmalıdır.
  • Hakemler, değerlendirme raporlarında yüzeysel ve muğlak ifadelerden kaçınmalıdır. Sonucu olumsuz olan değerlendirmelerde sonucun dayandığı eksik ve kusurlu hususlar somut bir şekilde gösterilmelidir.
  • Hakemler, makalelerin kabul veya ret durumlarında, akademik görgü kurallarına uygun bir biçimde açıklamalarda bulunmalıdır.
  • Hakemler, kendilerine tanınan süre içerisinde makaleleri değerlendirmelidir. Şayet değerlendirme yapmayacaklarsa, makul bir süre içerisinde dergiye bildirmelidirler.

COPE tarafından hazırlanan “Hakem Kılavuzu” adlı PDF dokümanına erişmek için tıklayınız. http://publicationethics.org/files/Peer%20review%20guidelines.pdf

Editörler

  • Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel literatüre katkı sağlamasına özen gösterirler.
  • Editörler, dergi politikasında belirtilen ilgili alanlara katkı sağlayacak makaleleri değerlendirme sürecine kabul etmelidir.
  • Editörler, makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
  • Editörler, kabul veya ret edilen makaleler ile herhangi bir çıkar çatışması/ilişkisi içinde olmamalıdır.
  • Editörler bir makaleyi kabul etmek ya da reddetmek için tüm sorumluluğa ve yetkiye sahiptir.
  • Editörler; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşır.
  • Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
  • Hakemlerin ve yazar(lar)ın isimlerinin karşılıklı olarak gizli tutulması editörlerin sorumluluğudur.
  • Dergiye gönderilen makalelerin ön inceleme, hakemlik, düzenleme ve yayınlama süreçlerinin vaktinde ve sağlıklı bir şekilde tamamlanması editörlerin görevidir.
  • Editörler, dergiye makale kabul ederken akademik kaygı ve ölçütleri öncelemelidir.
  • Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar.

COPE tarafından hazırlanan “Editörlerin Genel Görev ve Sorumlulukları” adlı PDF dokümanına erişmek için https://publicationethics.org/files/2008%20Code%20of%20Conduct.pdf adresini kullanabilirsiniz.

ETİK KURULU İZNİ

ULAKBİM (TR Dizin) ölçütlerine göre aday makalelerinizi aşağıda yer alan maddelere göre düzenleyerek gönderiniz. Yazar(lar)ın etik kurul onayı gerektiren çalışmalarında ilgili belgeleri temin etmesi ve çalışmalarıyla beraber dergiye gönderilmesi gerekmektedir.

  1. Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar için “Etik Kurul İzni” gerekmektedir.
  2. Makalelerde etik kurul izini ve/veya yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği belirtilmiş olmalıdır. Eğer bu izinlerin alınması gerekli ise, iznin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı açıkça sunulmalıdır.
  3. İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dâhil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanıldığı araştırmaları için “Etik Kurul İzni” gerekmektedir.
  4. Çalışma insan veya hayvan deneklerin kullanımını gerektiriyor ise çalışmanın uluslararası deklarasyon, kılavuz vb. uygun gerçekleştirildiği beyan edilmelidir.
  5. İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar için “Etik Kurul İzni” gerekmektedir.
  6. Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar için “Etik Kurul İzni” gerekmektedir.
  7. Yazarlar, makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer vermelidirler.
  8. Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.

* Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilmektedir.

Etik Kurallar

Dergimizin benimsemiş olduğu etik görev ve sorumluluklarda Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi ve Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan ilkeler dikkate alınmaktadır.